Το Ινστιτούτο Αστικού Περιβάλλοντος και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΙΑΠΑΔ) ιδρύθηκε το 1995 με πρωτοβουλία του Τμήματος Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, του Παντείου Πανεπιστημίου, και άρχισε να λειτουργεί από το 1999. Είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και υπάγεται στο νομοθετικό καθεστώς των Ερευνητικών Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων του Ν.2083/92. Το ΙΑΠΑΔ είναι αποτέλεσμα της εξέλιξης του Εργαστηρίου Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών που ιδρύθηκε το 1989 από το τμήμα Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου.
Κύριοι τομείς δραστηριότητας του Ινστιτούτου είναι: εκπαίδευση - έρευνα - επιστημονικές εκδόσεις - επιστημονικές εκδηλώσεις – ερευνητικά προγράμματα. Το Ινστιτούτο συμβάλλει στην προπτυχιακή και μεταπτυχιακή εκπαίδευση του Τμήματος Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου και αποτελεί χώρος φιλοξενίας διδακτορικών και μετα-διδακτορικών ερευνητών. Τομείς ανάπτυξης της δραστηριότητας του Ινστιτούτου είναι: οι πολιτικές για το αστικό περιβάλλον, τη χωροταξία - πολεοδομία και το ανθρώπινο δυναμικό, οι οικονομικές διαστάσεις του αστικού περιβάλλοντος, οι βιώσιμες πόλεις, η αγορά ακινήτων, τα οικονομικά του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, το ζήτημα της περιβαλλοντικά βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, η διαχείριση των υδάτινων πόρων και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Το ΙΑΠΑΔ έχει αναπτύξει κατά την τελευταία δεκαετία συνεργασίες και ανταλλαγή τεχνογνωσίας με πολλά εθνικά ερευνητικά ινστιτούτα και πανεπιστημιακά ιδρύματα, αλλά και μεγάλα διεθνή ακαδημαϊκά ιδρύματα σε διεθνές επίπεδο.
Το ΙΑΠΑΔ έχει αδιάλειπτη επιστημονική παρουσία, με δημοσιεύσεις σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές και ανακοινώσεις στα σημαντικότερα διεθνή επιστημονικά συνέδρια. Παράλληλα, έχει εκδώσει πρόσφατα συγγράμματα που προορίζονται για πανεπιστημιακή διδασκαλία σε περισσότερα από 16 τμήματα ελληνικών πανεπιστημίων.